PODZIAŁ SIEDLISK LEŚNYCH N-CTWA

Podział powierzchni leśnej na grupy siedlisk

W trakcie aktualizacji dotychczasowego opracowania glebowo-siedliskowego zlokalizowano i opisano nie wykazywane dotąd jako oddzielne siedliskowe typy lasów, wilgotne warianty siedlisk wyżynnych: BMwyżw, LMwyżw, Lwyżw. Obejmują one 23,2% powierzchni leśnej nadleśnictwa.

       Najbardziej znaczące powierzchnie, w skali całego nadleśnictwa, zajmują siedliska: LMwyżśw (43%), LMwyżw (18%), Lwyżśw (13%), Bśw (6%), BMśw (5%),BMwyżśw (5%). Dominacja lasów mieszanych wyżynnych jest widoczna zwłaszcza w obrębie Rzuców, gdzie obejmują blisko 78% powierzchni leśnej. Udział borowych siedlisk nizinnych zaznacza się praktycznie tylko w obrębie Przysucha – zajmuja one tam prawie 19,5% powierzchni leśnej, głównie w oderwanych, mniejszych kompleksach w północnej części zasięgu terytorialnego („Klwowska Wola", „Kłonna", „Dąbrówka", „Bagno", „Kuźnice Drzewickie", „Komorów").

            W porównaniu z danymi poprzedniej rewizji urządzeniowej, stwierdzono w N-ctwie Przysucha (podobna tendencja w obu obrębach) dużo większą powierzchnię siedlisk wyżynnych (wzrost z 30% do 84%) – głównie lasów mieszanych wyżynnych kosztem przede wszystkim LMśw oraz BMśw. Nie wykazano obecnie, zajmujących poprzednio marginalne powierzchnie (0,7% pow. leśnej), siedlisk Bw, Bb i OlJ.

  UDZIAŁ GATUNKÓW O ZNACZENIU GOSPODARCZYM

Gatunkiem dominującym w lasach N-ctwa Przysucha jest sosna, która jako gatunek panujący obejmuje 65% powierzchni leśnej i 67% zapasu drzewostanów. Duże znaczenie lasotwórcze posiadają również: jodła o udziałach 14% powierzchniowo i 15% miąższościowo oraz dąb – po ok. 8% i brzoza – niecałe 5% powierzchni i 6% zapasu. Warto też zwrócić uwagę na buka, którego znaczenie rośnie, a udział w obrębie Przysucha dochodzi do 4%.

       Proporcje pomiędzy tymi gatunkami układają się inaczej w obrębach leśnych. W obrębie Przysucha udział panującej sosny przekracza 70% powierzchni i zapasu, udziały panujących jodły i dębu są bardzo zbliżone (7-9%), a brzozy niewiele mniejszy. W obrębie Rzuców natomiast panującej jodły jest trzykrotnie więcej (ok. 25%) niż dębu, co przy podobnym jak w poprzednim obrębie udziale dęba i brzozy, oznacza wyraźnie mniejszy udział panującej sosny (poniżej 60%).

       W przeważającej mierze sosna jako gatunek panujący jest elementem pożądanym. Jest jej jednak wciąż za dużo na siedliskach lasów wyżynnych – 28% (oba warianty uwilgotnienia) i części lasów mieszanych wyżynnych, co wiąże się z zadaniem przebudowy porastających je d-stanów.

Spośród innych niż sosna, jodła, dąb, brzoza, buk czy olsza gatunków lasotwórczych, bardziej uwypuklony po analizie udziału miąższościowego gatunków rzeczywistych, udział posiadają tylko świerk i modrzew. Inne gatunki decydują o bioróżnorodności ekosystemów leśnych, lecz nie mają znaczenia gospodarczego.

       Porównanie rzeczywistych udziałów miąższościowych poszczególnych gatunków drzew z udziałem wyliczonym wg gatunków panujących (w skali całego n-ctwa) pokazuje, że największy wzrost w wymiarze bezwzględnym (ponad 150 tys. m³) wykazuje jodła, natomiast najbardziej dynamiczny przyrost udziału (kilkukrotnie więcej) dotyczy świerka i modrzewia (jeśli nie liczyć akcesorycznie występującego graba). Trzeba też zauważyć, że jodła jest często rozbita na grupy wiekowe i tworzy wartościowe płaty odnowień, praktycznie opanowując dolne warstwy drzewostanów na dużej części siedlisk wyżynnych, przez co jej wizualna obecność w lasach jest większa. Dotyczy to przede wszystkim obrębu Rzuców, gdzie udział jodły wg gatunków rzeczywistych przekracza 35% i jest tylko o 8% niższy od udziału sosny. Jedynym gatunkiem, którego udział spada, porównując analogicznie, jest sosna. Tak więc wzrost rzeczywistego udziału pozostałych gatunków oznacza, że stanowią one w wielu drzewostanach sosnowych gatunki współpanujące i domieszkowe.

       Liczbę 15 gatunków panujących powiększa 5 występujących tylko jako domieszkowe, rzadziej współpanujące.

Należy zaznaczyć, że w przytoczonych wyżej danych nie uwzględniono gatunków, których udział i formę występowania w konkretnych drzewostanach określono jako: „pojedynczo" lub „miejscami".

   ŚREDNIA ZASOBNOŚĆ DRZEWOSTANÓW NADLEŚNICTWA – 250 m³/ha

   ŚREDNI WIEK DRZEWOSTANÓW W NADLEŚNICTWIE      - 64 lat

   PROCENTOWY UDZIAŁ POWIERZCHNI DRZEWOSTANÓW WG GRUP WIEKOWYCH:

   DOCELOWE SKŁADY GATUNKOWE I TYPY RĘBNI DLA POSZCZEGÓLNYCH SIEDLISK:

Przyjęte składy gatunkowe odnowień mają charakter ramowy i w zależności od warunków mikrosiedliskowych mogą ulec zmianom.

   WIEKI RĘBNOŚCI

   PRZYJĘTE ETATY UŻYTKOWANIA

             Całkowity etat miąższościowy użytków głównych (rębnych i przedrębnych) dla nadleśnictwa na 10-lecie wynosi 631252 m³ grubizny netto, w tym użytkowania rębnego 364422 m³ grubizny netto i użytkowania przedrębnego 266830 m³ grubizny netto. Etat całkowity jest sumą etatów przyjętych dla poszczególnych gospodarstw.

Zestawienie powierzchni manipulacyjnej i grubizny netto, zaprojektowanej na bieżące      10-lecie w ramach użytkowania głównego przedstawiono w sporządzonych zarówno dla poszczególnych obrębów leśnych, jak i łącznie dla nadleśnictwa, tabelach XVII zamieszczonych w częściach tabelarycznych niniejszego elaboratu oraz opisów taksacyjnych.

       W tabeli zaprezentowano maksymalne miąższościowe etaty użytków głównych netto wraz z proporcjami pomiędzy miąższością użytków rębnych i przedrębnych. Proporcje te kształtują się inaczej w poszczególnych obrębach leśnych; w obrębie Rzuców dominuje pozyskanie w użytkowaniu rębnym.

Należy zaznaczyć, że w ogólnym etacie miąższościowym użytkowania przedrębnego, mieści się grubizna, która pozyskiwana będzie w ramach użytków przygodnych i cięć sanitarnych. Na etapie planowania rozmiar użytków przygodnych i sanitarnych nie jest określany. Cięcia te są jedynie formą poboru miąższości w ramach użytkowania przedrębnego. Charakter cięć określany jest na etapie realizacji projektu użytkowania głównego.